Het Persoonsgebonden Budget (PGB)

Inleiding

Deze pagina geeft u uitleg over het persoonsgebonden budget (PGB) in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015). In het gesprek dat u met uw adviseur sociaal domein hebt gehad, is vastgesteld dat u hulp nodig heeft. Wij noemen dat maatwerkondersteuning. U heeft aangegeven dat u de ondersteuning die u nodig heeft zelf wilt gaan regelen en coördineren met een PGB. Met een persoonsgebonden budget (PGB) kunt u deze hulp(middelen) inhuren of aanschaffen. Natuurlijk rekening houdend met de voorwaarden die de gemeente stelt. Iemand die een PGB ontvangt noemt de gemeente een budgethouder. 

De volgende onderwerpen komen aan bod:

  1. Wettelijke eisen aan een PGB
  2. Rechten en plichten PGB
  3. Inhuur en PGB tarieven
  4. Hoogte PGB
  5. Eigen bijdrage PGB
  6. Het budgetplan
  7. Procedure nadat u een PGB toegekend heeft gekregen
  8. Controle besteding en kwaliteit PGB

1. Wettelijke eisen aan een PGB

Een PGB is niet voor iedereen geschikt. Daarom zijn er in de Wmo 2015, de verordening en de beleidsregels Maatschappelijke ondersteuning Nederweert 2024 de onderstaande spelregels vastgelegd:

  1. Iemand die een PGB krijgt, moet zelfstandig of met behulp van iemand uit zijn eigen sociale netwerk, het PGB kunnen beheren en uitvoeren. 
    De gemeente doet onderzoek naar de zogenaamde budgetvaardigheid van de beoogde budgethouder. Hierbij beoordeelt de gemeente onder andere: de mate van beheersing van de Nederlandse taal en de mate van beperkingen van de beoogde budgethouder. Verder is het belangrijk dat de budgethouder zelf afspraken kan maken met de zorgverlener die de hulp of ondersteuning uitvoert. Die afspraken moeten worden vastgelegd in een zorgovereenkomst. Dat betekent dat de budgethouder officieel werkgever is van de zorgverlener. De gemeente kan de zorgovereenkomst opvragen die u samen met uw zorgverlener opstelt. Op basis hiervan kan de gemeente beoordelen of u budgetvaardig bent. Ook wordt van de budgethouder verwacht dat diegene zelf de uitgaven bewaakt, om te controleren of hij binnen de gemaakte afspraken goed uit komt met zijn budget. Dit zijn allemaal zaken op basis waarvan de gemeente de budgetvaardigheid van de budgethouder kan beoordelen. 
  2. Iemand die een PGB wil, moet gemotiveerd aangeven waarom hij een PGB wil en geen zorg in natura. 
    Een van de voorwaarden voor toekenning van een PGB is dat u zich gemotiveerd op het standpunt stelt waarom u kiest voor een PGB en waarom u de beschikbare zorg in natura niet passend acht. Op die manier wordt duidelijk of het PGB een bewuste keuze is. Daarom wordt u gevraagd om het budgetplan deel 2 in te vullen. Als het PGB geen eigen keuze is, wordt samen met u beoordeeld of een PGB wel de beste manier is om hulp of ondersteuning te ontvangen. 
  3. De hulp of ondersteuning die met het PGB wordt ingehuurd moet van goede kwaliteit zijn. In de wet heet dit: veilig, doeltreffend en cliëntgericht. 
    In sommige gevallen zal het logischer zijn om een professionele hulp in te huren, en soms kan dit net zo goed een bekende uit uw eigen sociale netwerk zijn. Sommige professionals die u in kunt huren hebben een certificaat waaruit blijkt dat ze kwalitatief goed werk leveren, en sommige professionals beschikken hier niet over. Daarom wordt aan het recht op een PGB de verplichting verbonden om een budgetplan deel 2 in te vullen. Hieronder leest u daar meer over. 

Via Per Saldo (belangenvereniging voor budgethouders) kunt u een zelftest invullen om deze criteria te beoordelen: https://www.pgb.nl/pgb/toets-je-pgb-vaardigheid/(externe link)

2. Rechten en plichten PGB

  • U mag vanuit het PGB meerdere zorgverleners inhuren, bijvoorbeeld een professionele hulp voor een deel van de ondersteuning en een bekende (eigen netwerk) of zzp-er voor een ander deel. 
  • Afspraken over het PGB mogen tussentijds worden gewijzigd. Bijvoorbeeld als u meer hulp nodig heeft, of als u een andere zorgverlener krijgt. Doe dit na overleg met uw adviseur sociaal domein. U bent verplicht om wijzigingen door te geven aan de gemeente en de SVB. Misschien heeft deze wijziging gevolgen voor de hoogte van uw PGB of moet uw budgetplan worden aangepast. U ontvangt dan een nieuwe beschikking van ons.  
  • U mag een PGB alleen gebruiken voor het doel waarvoor dit is toegekend. In het onderzoeksverslag en het budgetplan staat precies wat u nodig heeft. De gemeente heeft onderzocht wat voor ondersteuning u nodig heeft en of de hoogte van het PGB voor u toereikend is om de ondersteuning in te kopen.  
  • Als de kwaliteit van de in te kopen ondersteuning niet is gewaarborgd dan kan het college besluiten om geen PGB toe te kennen. 
  • Het uurtarief dat aan u wordt berekend, dient inclusief vakantie- en reiskosten te zijn. Deze kosten vergoedt de gemeente niet apart. 
  • Het PGB is niet bedoeld om een professioneel bureau in te huren om uw PGB te beheren. Het is de bedoeling dat uzelf budgethouder bent. Natuurlijk mag u hierbij wel geholpen worden door iemand uit uw eigen omgeving. 

3. Inhuren met een PGB 

U kunt met een PGB hulp inhuren van een professional van een organisatie, een zelfstandig ondernemer (zzp-er) of iemand uit uw eigen sociale netwerk. Hiervoor gelden verschillende tarieven. Het eigen sociale netwerk is een algemeen begrip. Daarmee bedoelen we mensen uit uw familiekring, buren, vrienden of kennissen. 

PGB-tarieven voor inhuur hulp bij het huishouden en begeleiding

De gemeente gaat uit van de onderstaande tariefsoorten voor inhuur, met bijbehorende tarieven. De gemeente kent de onderstaande categorieën:

A. Categorie: Professionele organisatie:

Dit geldt voor hulp die u inhuurt via een professionele organisatie. Het tarief is 100% gelijk aan de kostprijs (uurtarief) dat de gemeente betaalt voor de ondersteuning als zorg in natura. De persoon of organisatie staat ingeschreven in het handelsregister van de Kamer voor Koophandel (KvK) en het moet gaan om een onderneming waarvan de activiteiten volgens de KvK  geheel of gedeeltelijk bestaan uit het verlenen van maatschappelijke ondersteuning.

B. Categorie: ZZP-er of freelancer: 

Dit geldt voor mensen die als zelfstandige (ZZP-er) geregistreerd staan bij de Kamer van Koophandel (KvK). Het tarief is 80% van de kostprijs voor de gemeente. De ZZP-er staat ingeschreven in het handelsregister van de Kamer voor Koophandel (KvK) en het moet gaan om een ZZP-er waarvan de activiteiten volgens de KvK  geheel of gedeeltelijk bestaan uit het verlenen van maatschappelijke ondersteuning. De ZZP-er moet over een geldige beschikking op grond van de Wet inkomstenbelasting 2001 beschikken.

C. Categorie: Zorgprofessional in loondienst:

Dit geldt voor een zorgprofessional die u in loondienst neemt. Het tarief is 80% van de kostprijs voor de gemeente. De zorgprofessional staat ingeschreven in het handelsregister van de Kamer voor Koophandel (KvK) voor het uitoefenen van een beroep voor het verlenen van zorg. 

D. Categorie: Niet-professional in loondienst: 

Een persoon die niet valt onder categorie C en waarmee de budgethouder een arbeidsovereenkomst aangaat. Het tarief is afgeleid van de betreffende CAO voor de benodigde hulp, hoogste periodiek, vermeerderd met de vakantiebijslag en tegenwaarde van de verlofuren.

E. Categorie: Naaste familie:

Dit geldt voor een familielid in de eerste of tweede graad, dan wel een familielid in de eerste of tweede graad van de wettelijk vertegenwoordiger van de budgethouder. De budgethouder heeft daarmee geen arbeidsovereenkomst. Het tarief is afgeleid van de betreffende CAO voor de benodigde hulp, hoogste periodiek, vermeerderd met de vakantiebijslag en tegenwaarde van de verlofuren.

4. Hoogte PGB 

De hoogte van het PGB wordt vastgesteld op basis van de kostprijs van zorg in natura die gelijkwaardig wordt geacht aan de maatwerkondersteuning die u met het PGB wilt inkopen. Daarbij is het belangrijk dat het PGB toereikend is om veilige, doeltreffende en kwalitatieve goede maatwerkondersteuning in te kopen. Met het budgetplan deel 2 en de bovenstaande tarieven bepaalt de gemeente de hoogte van uw budget en stelt deze vast in een beschikking. Het kan zijn dat u de zorgverlener een hoger uurtarief wilt betalen, dan door de gemeente is toegekend. In dat geval moet u zelf het ontbrekende bedrag bijbetalen. 

5. Eigen bijdrage PGB

Ook met een PGB betaalt u een bijdrage in de kosten. Deze bijdrage wordt niet ingehouden op uw PGB. Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) bepaalt de hoogte van uw bijdrage en int deze. 

6. Het budgetplan 

Wat is een budgetplan?

Het budget is een hulpmiddel. Het is een handvat voor u om hulp te regelen en te coördineren. En voor ons om na te gaan hoe u het budget wil gaan gebruiken om uw doelen en resultaten te bereiken. Met dit document neemt de gemeente een beslissing over uw aanvraag: toekennen of afwijzen. In het budgetplan wordt in ieder geval aangegeven:

  • Aan wie of wat het pgb wordt besteed.
  • Welke resultaten met de in te kopen maatwerkvoorziening dienen te worden bereikt en hoe dat gebeurt. Deze moeten overeenkomen met het bereiken van een, door de gemeente te bepalen, mate van zelfredzaamheid waarop de cliënt gelet op zijn beperkingen is aangewezen. 
  • Dat de in te kopen maatwerkvoorziening voldoen aan de kwaliteitseisen bedoeld in de wet. 

Waarom een budgetplan?

Het budgetplan is een voorwaarde om in aanmerking te komen voor een PGB. 
Het budgetplan helpt u als (toekomstige) budgethouder om samen met uw zorgverlener(s) de doelen verder uit te werken. En om daarop de invulling van de hulp of ondersteuning af te stemmen. Dat helpt u, voordat alle afspraken definitief zijn, al om na te denken over de manier waarop deze het budget wil gaan besteden. En dat voorkomt dat u hierover achteraf een uitgebreide verantwoording af moet leggen.

Inleveren en beoordeling van het budgetplan

Om tijdig een besluit te kunnen nemen op uw aanvraag wordt u verzocht om het budgetplan binnen tien werkdagen na het gesprek naar uw adviseur terug te sturen. Wanneer het ingevulde budgetplan is ontvangen, bekijkt de adviseur sociaal domein. Wanneer er vragen zijn, neemt de adviseur sociaal domein contact op om het plan te bespreken. 

Bericht op uw aanvraag en start inzet van de ondersteuning

Van het gesprek dat u met de adviseur sociaal domein heeft gehad, ontvangt u een onderzoeksverslag. Over uw aanvraag, bestaande uit het getekende onderzoeksverslag, neemt de gemeente een besluit. U ontvangt een brief, wij noemen dat beschikking, waarin staat uitgelegd wat u toegekend krijgt. Pas nadat u deze brief hebt gehad, kunt u de hulp inzetten of aanschaffen. 

7. Procedure nadat u een PGB toegekend heeft gekregen

Al uw PGB-zaken regelt u in het  PGB Portaal  www.mijnpgb.nl(externe link)  
Van het opstellen van een zorgovereenkomst tot en met het declareren van de geleverde zorg. Het PGB-bedrag wordt niet op uw bankrekening gestort. De SVB betaalt de kosten direct aan de zorgverlener(s) uit. Dit noemen ze het trekkingsrecht.

  • U sluit een zorgovereenkomst af met iedere zorgverlener, dit doet u digitaal via mijnpgb.nl. 
  • De SVB controleert het arbeidsrechtelijke deel van de zorgovereenkomst (u bent als budgethouder namelijk werkgever) en de gemeente voert een inhoudelijke toets uit (budget en soort ondersteuning). Beide moeten akkoord geven, zo niet dan vindt overleg met u als budgethouder plaats. 
  • U kunt ook kiezen voor een maandelijkse betaling of op basis van uren declaratie. Als het totaal aantal uren per maand gelijk, is een maandelijkse betaling een optie.  
  • De SVB controleert de declaraties aan de hand van de zorgovereenkomst en betaalt deze uit aan de zorgverlener. 
  • De SVB geeft gegevens over het PGB  aan de Belastingdienst. 

8. Controle besteding en kwaliteit PGB

De gemeente let op de kwaliteit van ondersteuning en een goed gebruik van het budget. Wij kijken naar het invullen van het budgetplan en het correct insturen van uw declaratie naar de SVB. Wij kunnen u ook vragen om toe te lichten hoe de besteding en het beheer van uw PGB verloopt. De gemeente is namelijk verplicht om regelmatig te onderzoeken of het PGB goed wordt besteed en of de kwaliteit van de hulp voldoende is. Op die manier houden wij in de gaten of de toegekende hulp voldoende aansluit bij wat u nodig hebt of in overleg met u aangepast moet worden. Ook helpt zo’n onderzoek om fraude of oneigenlijk gebruik tegen te gaan. Want daar is niemand bij gebaat.