Een toevluchtsoord in onrustige tijden

Verborgen in het landelijke buitengebied van Nederweert, tussen de straten Roeven en Roeventerschans, lag ooit een plek die bewoners hoop en veiligheid bood tijdens onzekere tijden: de 

Roeventerschans

Deze zogeheten boerenschans werd voor het eerst genoemd in 1646, in documenten waarin sprake is van een huis op het terrein van de schans. Maar waarschijnlijk lag ze er toen al een tijdje. De functie van de schans? Heel eenvoudig: bescherming. In roerige tijden van oorlog, plunderingen en rondtrekkende dievenbendes konden de inwoners van nabijgelegen gehuchten zoals Truyenhoek, Craen, Heidehoek, Schoor en Hulsen zich hier terugtrekken.

Veiligheid in samenwerking

De Roeventerschans stond er niet alleen voor. Toen de nabijgelegen Leukerschans werd aangevallen, kwamen de verdedigers van Roeventerschans te hulp. De gezamenlijke actie bleek succesvol: de aanvallers werden gevangen genomen en uiteindelijk in Weert berecht. Het laat zien hoe belangrijk onderlinge samenwerking en verbondenheid waren in die tijd – en hoe zulke schansen meer waren dan alleen aarden wallen en grachten. Ze waren een uitdrukking van collectieve veerkracht.

Van verdedigingswerk tot akkerland

Op 20 januari 1821 kwam er een officieel einde aan de functie van de schans. Het terrein – samen met zo’n 82 are akkerland – werd publiekelijk verkocht. Toch bleef het landschap sporen dragen van zijn militaire verleden.

De constructie van de Roeventerschans was eenvoudig maar doeltreffend: een rechthoekig terrein van zo’n 0,82 hectare, iets verhoogd ten opzichte van de omgeving en omgeven door een gracht. De toegang lag aan de oostkant. En hoewel de meeste zichtbare elementen verdwenen zijn, is een deel van die gracht in de 21e eeuw nog steeds te herkennen in het landschap.

Een vergeten vesting met een verhaal

Tegenwoordig loop je er misschien zomaar voorbij, maar de Roeventerschans vertelt een verhaal van een tijd waarin veiligheid niet vanzelfsprekend was. Een plek waar gemeenschap, verdediging en overleving samenkwamen. Een herinnering aan hoe gewone mensen zichzelf organiseerden om buitengewone situaties het hoofd te bieden.